آیت‌الله حاج سید محمدحسن آل طیب (1329-1415 ق)، معروف به آل طیب، از علمای برجسته شیعه، فقیه، اصولی، فیلسوف، متکلم، ریاضی‌دان، ادیب، شاعر، عارف و زاهد بود. این عالم ربانی، از نوادگان علامه سید نعمت‌الله جزایری، سرسلسله خاندان سادات جزایری، با آثار و خدمات علمی و اجتماعی خود، نقش مهمی در ترویج معارف اسلامی ایفا کرد. سایت سادات جزایری مرجعی جامع برای شناخت این عالم بزرگ و شجره‌نامه خاندانش ارائه می‌دهد. این مقاله به بررسی زندگی، تحصیلات، آثار و تأثیرات ماندگار آیت‌الله آل طیب می‌پردازد.
آیت‌الله سید محمدحسن آل طیب در ذی‌القعده 1329 قمری (1287 شمسی) در شهر شوشتر، زادگاه خاندان سادات جزایری، متولد شد. او فرزند آیت‌الله سید محمدحسین آل طیب (معروف به آقا سید بزرگ)، از علمای برجسته و مرجع تدریس و ارشاد، و نواده علامه سید نعمت‌الله جزایری، صاحب اثر معروف الأنوار النعمانیة بود. برای اطلاعات بیشتر درباره شجره‌نامه خاندان، به بخش شجره‌نامه مراجعه کنید.
وی در 6 صفر 1415 قمری (25 تیر 1373 شمسی) در سن 86 سالگی درگذشت. پیکر پاک ایشان در شوشتر، در مقام صاحب‌الزمان (عج)، با حضور هزاران نفر از مردم عزادار به خاک سپرده شد. تشییع ایشان همزمان با ایام شهادت امام حسن مجتبی (ع) برگزار شد که نشان از ارادت ویژه او به اهل بیت (ع) داشت.
سید محمدحسن تحصیلات اولیه خود را در شوشتر نزد عموی خود، آیت‌الله سید محمدباقر آل طیب، آغاز کرد. دروس متوسط و مباحثی از ریاضیات، هیئت، نجوم و طب را از پدر بزرگوارش، آیت‌الله سید محمدحسین، فراگرفت. سپس نزد آیت‌الله سید محمد مهدی آل طیب و آیت‌الله شیخ محمد کاظم شوشتری به تکمیل علوم دینی پرداخت.
وی برای ادامه تحصیل به دزفول مهاجرت کرد و در محضر آیت‌الله شیخ محمدرضا معزی دزفولی، از مراجع تقلید زمان، فقه، اصول و حدیث آموخت. در سال 1353 قمری به قم عزیمت کرد و از دروس آیت‌الله شیخ عبدالکریم حائری یزدی (بنیان‌گذار حوزه علمیه قم)، آیت‌الله سید محمد حجت کوه‌کمری، آیت‌الله سید احمد خوانساری و آیت‌الله میرزا مهدی آشتیانی (در حکمت و فلسفه) بهره برد. پس از کسب درجه اجتهاد، به شوشتر بازگشت و به تدریس، تبلیغ دین و اداره مدرسه علمیه سادات جزایری مشغول شد.
آیت‌الله آل طیب عمر خود را صرف تدریس و تربیت طلاب کرد و شاگردان بسیاری را در حوزه علمیه شوشتر پرورش داد. برخی از شاگردان برجسته ایشان عبارت‌اند از:
۱-مرحوم سید جعفر آل طیب ۲-مرحوم شهید سید محمد رضا آل طیب ۳-مرحوم سید محمد علی آل طیب ۴-سید محمدکاظم آل طیب ۵- مرحوم سید محمدآل علی ۶-سید محمدحسن آل غفور ۷-مرحوم سید محمدعلی آل غفور ۸-مرحوم سید مرتضی آل غفور ۹-مرحوم شیخ علی محمد ابن العلم ۱۰-مرحوم سید ابوالحسن افقه ۱۱-مرحوم سید محمد امام موسوی ۱۲-سید محمدکاظم امام موسوی ۱۳-مرحوم سید محمد جزایری ۱۴مرحوم سید هاشم حسن زاده ۱۵-سیدابوالحسن افقه ۱۶-سید محمد تقی حکیم ۱۷-مرحوم سید محمد علی سبط النبی ۱۸-سید علاء الدین سید موسوی ۱۹- مرحوم شیخ محمد هادی شرف الدین ۲۰-سید نور الدین شریعتمدار جزایری۲۱-مرحوم سید محمد حسن مرعشی۲۲ -سید نجفی معلم ۲۳-سید محمد علی ملائکه ۲۴-سید طیب موسوی ۲۵-سید ابوالحسن موسوی جزایری ۲۶-سیدعلی موسوی جزایری ۲۷-سید علی محمد موسوی جزایری ۲۸-سید محمد علی موسوی جزایری
برای اطلاعات بیشتر درباره شاگردان و تأثیرات علمی ایشان، به بخش مشاهیر مراجعه کنید.
آیت‌الله آل طیب آثار متعددی در فقه، اصول، حکمت و ادبیات از خود به جای گذاشت. برخی از مهم‌ترین آثار ایشان عبارت‌اند از:
کشف المراد عن حدیث (لا تعاد): شرحی بر حدیث لا تعاد.
ریاض المرضیة: منظومه‌ای متضمن الفیه ابن مالک در علم کلام، اخلاق و فقه.
منظومه در حکمت: اثری در فلسفه اسلامی.
شرحی بر مباحث طهارت عروة الوثقی: تحلیلی فقهی.
نوشتجات متفرقه: در زمینه‌های فقه، اصول، ریاضیات، جبر و مقابله.
برای دسترسی به اطلاعات بیشتر درباره این آثار، به بخش چندرسانه‌ای مراجعه کنید.
آیت‌الله آل طیب نمونه‌ای از زهد، تقوا و تواضع بود. او در کنار مراتب علمی، به اخلاق الهی و ریاضت‌های شرعی پایبند بود. در عاشورای سال 1342 یا 1343، با وجود خطر تیراندازی مأموران رژیم پهلوی، در میان جمعیت حاضر شد و با حضور خود مانع از سرکوب مردم گردید.
